„Powiedz mi, a zapomnę. Pokaż mi, a zapamiętam. Pozwól mi zrobić, a zrozumiem.”
Laboratoria Katedry Inżynierii Sanitarnej zlokalizowane są w nowoczesnym budynku Centrum Dydaktyczno-Badawczego Nanotechnologii (CDBN) mieszczącego się przy Alei Piastów 45. Na drugim piętrze budynku w kompleksie pomieszczeń o numerach od 2/36 do 2/48 znajdują się laboratoria wraz z pomieszczeniami towarzyszącymi i pokoje pracowników Zakładu Technologii Wody, Ścieków i Odpadów.
W laboratoriach prowadzone są badania, zajęcia dydaktyczne oraz wykonywane oznaczenia związane z głównie z:
- jakością wód i ścieków,
- technologią oczyszczania wód i ścieków,
- utylizacją odpadów,
- przeróbką osadów ściekowych z określeniem możliwości ich rolniczego i przyrodniczego wykorzystania,
- odzyskiem fosforu z żużli i popiołów ze spalania osadów komunalnych,
- chemią wody i ścieków,
- chemią budowlaną,
- zastosowaniem zaawansowanych metod utleniania (fotoliza, ozonowanie, fotokataliza) w oczyszczaniu wody i ścieków, otrzymywaniem modyfikowanych materiałów budowlanych i ich zastosowaniem w oczyszczaniu powietrza.
Tematyka zajęć laboratoryjnych, prowadzonych dla studentów Wydziału Budownictwa i Architektury na kierunkach Budownictwo, Budownictwo-inżynier europejski oraz Inżynieria Środowiska, obejmuje zagadnienia dotyczące chemii, chemii środowiska i chemii budowlanej, technologii wody i ścieków, ekologii i biologii oraz gospodarki odpadami oraz gospodarki wodno-ściekowej w zakładach przemysłowych. Zajęcia prowadzone są na trzech stopniach studiów (inżynierskich, magisterskich i doktoranckich) w systemie studiów stacjonarnych i niestacjonarnych (S i N). W trakcie prowadzonych zajęć laboratoryjnych studenci mają możliwość zapoznania się ze stosowanymi metodami oznaczeń oraz wykonują ćwiczenia pozwalające na praktyczne zapoznanie się z zagadnieniami dotyczącymi, między innymi:
- analizy kationów i anionów,
- zasad i technik oznaczeń spektrofotometrycznych,
- fizykochemicznych oznaczeń podstawowych wskaźników jakości wody,
- analizy miareczkowej,
- roztworów buforowych,
- podstawowych technik mikroskopowania,
- identyfikacji drobnoustrojów, glonów, grzybów i pierwotniaków,
- podłóż i pożywek bakteriologicznych, posiewów i metod barwienia drobnoustrojów,
- fermentacji alkoholowej,
- składu mikrobiologicznego osadu czynnego,
- jakości wapna budowlanego,
- agresywności wody gruntowej w stosunku do betonu,
- korozji betonu,
- jakości wody zarobowej do betonu,
- zawartości żelaza i manganu w wodach,
- wskaźnikowych oznaczeń zanieczyszczeń organicznych wód i ścieków (ChZT, BZT, OWO),
- korozyjności wody,
- technik chromatograficznych,
- ozonowania wody,
- adsorpcji zanieczyszczeń na węglu aktywnym,
- koagulacji i flokulacji zanieczyszczeń,
- zdolności napowietrzania wody,
- usuwania azotu amonowego z wód i ścieków (chemiczne strącanie, wydmuchiwanie, chlorowanie do punktu przełamania),
- składu odpadów komunalnych i kompostów.
W laboratoriach wykonujemy także rutynowe analizy oparte głównie o referencyjne metodyki oznaczeń podawane w regulacjach prawnych dotyczących jakości wód i ścieków, oznaczenia z wykorzystaniem uniwersalnych standardowych fotometrów jak i analizy niestandardowe opracowywane na potrzeby prowadzonych badań i realizowanych prac:
- Oznaczanie azotu Kjeldahla metodą po mineralizacji z selenem (PN-EN 25663);
- Oznaczanie azotu amonowego metodą destylacyjną z miareczkowaniem (PN-ISO 5664);
- Oznaczanie siarczanów (VI) metodą grawimetryczną z chlorkiem baru (PN-ISO 9280);
- Oznaczanie fosforu metodą spektrometryczną z molibdenianem amonu (EN ISO 6878);
- Oznaczanie zawiesin metodą z zastosowaniem filtracji przez sączki z włókna szklanego (PN-EN 872);
- Oznaczanie surfaktantów niejonowych z zastosowaniem odczynnika Dragendorffa (PN-ISO 7875-2);
- Oznaczanie surfaktantów anionowych przez pomiar indeksu błękitu metylenowego MBAS (PN-EN 903);
- Oznaczanie indeksu nadmanganianowego (PN-EN ISO 8467);
- Oznaczanie chlorków metodą miareczkowania azotanem srebra w obecności chromianu jako wskaźnika (Metoda Mohra PN-ISO 9297);
- Oznaczanie tlenu rozpuszczonego metodą jodometryczną (PN-EN 25813);
- Oznaczanie chemicznego zapotrzebowania tlenu (PN-ISO 6060);
- Oznaczanie ChZT metodą zminiaturyzowaną z zastosowaniem szczelnych probówek (ISO 15705);
- Oznaczanie BZT metodą manometryczną;
- Oznaczanie zawartości żelaza i manganu;
- Oznaczanie twardości ogólnej i wapniowej;
- Oznaczanie zasadowości i kwasowości wody;
- Oznaczenia ogólnego węgla organicznego i nieorganicznego (TC, IC, TOC, POC, NPOC);
- Oznaczanie mętności;
- Oznaczanie wartości pH w osadach ściekowych (PN-EN 12176:2004);
- Oznaczanie suchej pozostałości i zawartości wody w osadach ściekowych (PN-EN 12880:2004);
- Oznaczanie strat przy prażeniu suchej masy w osadach ściekowych (PN-EN 12879:2004);
- Oznaczanie azotu metodą Kjeldahla w osadach ściekowych, uzdatnionych bioodpadach oraz glebie (PN-EN 16169:2012)
- Wstępne przygotowywanie próbek do oznaczania amoniaku ekstrahowalnego roztworem chlorku potasu 2 mol/l w osadach ściekowych (PN-EN 14671:2007);
- Oznaczanie fosforu ogólnego w osadach ściekowych (PN-EN 14672:2006);
- Unieszkodliwianie odpadów miejskich. Kompost z odpadów miejskich (BN-89/9103-09);
- Badania mechanicznych i fizycznych właściwości kruszyw – oznaczanie gęstości ziaren i nasiąkliwości (PN-EN 1097-6:2013-11).
Laboratoria wyposażone są w dygestoria, centralne instalacje próżni, sprężonego powietrza i wody dejonizowanej. Oprócz podstawowego wyposażenia w laboratoriach wykorzystywane są także, między innymi:
- Fotometry SQ300, MPM 3000, Nova 60 (z termoreaktorami) wraz z zestawami odczynników do oznaczeń, między innymi: amoniaku, fosforu, fosforanów, azotu ogólnego, azotanów, azotynów, żelaza, manganu, miedzi, siarczanów, wapnia, glinu, chloru, srebra, cynku, ołowiu, kadmu, ozonu);
- Spektrofotometry UV-VIS;
- pH-metry i konduktometry
- suszarki i cieplarki
- nefelometr Hanna instruments HI 88713
- titrator SI Analitycs Titroline Alpha plus TA20 plus
- autoklaw mikrofalowy Microjet
- mineralizatory WSL typ M9
- myjka ultradźwiękowa Emmi-H30
- piec komorowy FCF 22H
- wagi analityczne i techniczne
- wytrząsarki laboratoryjne SK-0330-PRO i Elpin+ type 357
- wagosuszarki MAC 210, MAC 50
- flokulator 6-stanowiskowy Stuart SW6
- generator wody ultraczystej Simplicity UV
- analizator węgla organicznego Analityc Jena Multi N/C 2100S
- analizatory stężenia ozonu w powietrzu i wodzie
- ozonatory
- sterylizator przepływowy UV
- szafy termostatyczne ST3
- zestawy do oznaczeń BZT Lovibond OxiDirect
- zestaw do oznaczania ChZT Lovibond MD100 + RD 125
- wirówki MPV-251, MPV-260
- łaźnie wodne
- mikroskopy optyczne
- wyparka rotacyjna Buchi Rotavapor R-3
- aparat Vicata MMC-0051/E
Do badań wykorzystywane są wykonane, według opracowanych projektów, stanowiska badawcze, z których główne to wielkolaboratoryjna instalacja do pilotowych badań oczyszczania ścieków oraz stanowisko do badań zaawansowanych metod utleniania w oczyszczaniu wody i ścieków.